Acidum ascorbicum Delfarma – roztwór do wstrzykiwań (witamina C)

Materiał edukacyjny dla pacjenta. Treść ma charakter informacyjny i nie zastępuje konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.

1. Nazwa leku i postać

Acidum ascorbicum Delfarma, roztwór do wstrzykiwań (witamina C).

Warianty opakowań:

• Acidum ascorbicum Delfarma roztwór do wstrzykiwań 100 mg/ml – 5 ampułek po 5 ml

2. Substancja czynna

Kwas askorbowy (Acidum ascorbicum) – witamina C. Stężenie: 100 mg/ml.

3. Wskazania do stosowania

Lek stosuje się w leczeniu i zapobieganiu niedoboru witaminy C, gdy podawanie doustne jest niewystarczające lub niemożliwe, m.in.:

• potwierdzony niedobór witaminy C, w tym szkorbut;
• stany zwiększonego zapotrzebowania (np. ciężkie infekcje, oparzenia, po zabiegach operacyjnych, w okresie rekonwalescencji);
• zaburzenia wchłaniania z przewodu pokarmowego lub żywienie pozajelitowe;
• u pacjentów dializowanych oraz z ograniczonym przyjmowaniem pokarmów.

O zastosowaniu leku decyduje personel medyczny po ocenie stanu pacjenta.

4. Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie ustala lekarz indywidualnie, w zależności od nasilenia niedoboru, wieku, masy ciała oraz chorób współistniejących.

Przykładowe zakresy dawek stosowanych u dorosłych (informacja orientacyjna):

• profilaktyka/niewielki niedobór: zwykle 100–200 mg na dobę;
• leczenie niedoboru: zwykle 200–500 mg na dobę do wyrównania stężenia;
• ciężki niedobór (np. szkorbut): 200–1000 mg na dobę krótkoterminowo, następnie dawki podtrzymujące lub zmiana na podanie doustne.

U dzieci dawki dobiera się ostrożnie według masy ciała – decyzję podejmuje lekarz.

Sposób podawania: wstrzyknięcie dożylne (powoli) lub domięśniowe, ewentualnie we wlewie dożylnym. Lek podaje wyłącznie wykwalifikowany personel medyczny. Nie mieszać w jednej strzykawce/układzie infuzyjnym z innymi lekami, jeśli nie zalecono inaczej.

Szczególne grupy pacjentów:

• zaburzenia czynności nerek: może być konieczne zmniejszenie dawki i monitorowanie (ryzyko kamicy/hiperoksalurii);
• hemochromatoza/stan przeładowania żelazem: stosowanie tylko po dokładnej ocenie lekarza;
• niedobór dehydrogenazy G-6-P (G6PD): unikać dużych dawek – ryzyko hemolizy.

5. Działania niepożądane

Jak każdy lek, Acidum ascorbicum Delfarma może powodować działania niepożądane. Nie u każdego one wystąpią.

• miejscowe: ból, zaczerwienienie lub podrażnienie w miejscu wstrzyknięcia, zakrzepowe zapalenie żyły (rzadko);
• ogólne: nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha, zgaga, bóle głowy, zawroty głowy, uczucie gorąca/flushing;
• nerki i drogi moczowe: zwiększone wydalanie szczawianów, ryzyko kamicy nerkowej, krystaluria – szczególnie przy dużych dawkach lub chorobach nerek;
• hematologia: u osób z niedoborem G6PD – ryzyko hemolizy (rozpadu krwinek);
• alergiczne: wysypka, świąd, pokrzywka; bardzo rzadko reakcje nadwrażliwości, w tym skurcz oskrzeli lub reakcje anafilaktoidalne;
• badania laboratoryjne: możliwe zafałszowanie wyników (np. glukoza we krwi i w moczu, test na krew utajoną w kale, kreatynina metodą Jaffego).

W razie niepokojących objawów lub objawów reakcji alergicznej natychmiast poinformuj personel medyczny.

6. Przeciwwskazania

• uczulenie (nadwrażliwość) na kwas askorbowy lub którykolwiek składnik leku;
• ciężka choroba nerek (w tym ciężka niewydolność nerek) lub nawracająca kamica szczawianowa – przeciwwskazanie do dużych dawek;
• stan przeładowania żelazem (np. hemochromatoza) – ryzyko nasilenia odkładania żelaza;
• niedobór G6PD – przeciwwskazane duże dawki parenteralne z powodu ryzyka hemolizy.

O ewentualnym zastosowaniu w szczególnych sytuacjach decyduje lekarz.

7. Interakcje z innymi lekami

• preparaty żelaza i deferoksamina: witamina C zwiększa wchłanianie żelaza; w skojarzeniu z deferoksaminą może nasilać mobilizację żelaza – wymaga nadzoru;
• leki przeciwzakrzepowe (np. warfaryna): wysokie dawki witaminy C mogą wpływać na INR – konieczna kontrola parametrów krzepnięcia;
• salicylany i barbiturany: mogą zwiększać wydalanie witaminy C (osłabienie działania);
• metenamina i leki zależne od pH moczu: witamina C zakwasza mocz, co może zmieniać skuteczność/wydalanie niektórych leków;
• badania diagnostyczne: duże dawki mogą zafałszować odczyty glukozy (glukometry), testy na krew utajoną, kreatyninę, bilirubinę;
• alkohol i palenie tytoniu: zwiększają zapotrzebowanie na witaminę C.

Zawsze poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, suplementach i ziołach.

8. Uwagi dla pacjenta

• lek jest podawany przez personel medyczny; nie stosuj samodzielnie bez zlecenia;
• nie przekraczaj zaleconych dawek – duże dawki zwiększają ryzyko kamicy nerkowej i zaburzeń metabolicznych;
• poinformuj lekarza o chorobach nerek, kamicy, niedoborze G6PD, hemochromatozie, diecie ubogiej w płyny lub ograniczeniach płynów;
• cukrzyca: witamina C może zafałszować pomiary glukometrem – w razie niezgodności wyników skonsultuj się z personelem medycznym;
• ciąża i karmienie piersią: w zalecanych dawkach zazwyczaj uznawana za bezpieczną; decyzję o dawkowaniu i drodze podania podejmuje lekarz;
• nawadnianie: odpowiednie przyjmowanie płynów (o ile lekarz nie zaleci inaczej) może zmniejszyć ryzyko kamicy;
• monitorowanie: przy długotrwałym lub wysokodawkowym leczeniu mogą być potrzebne badania kontrolne (m.in. funkcja nerek, stężenia witamin, ocena gospodarki żelazowej).

9. Ostrzeżenie edukacyjne

Ten opis ma charakter edukacyjny i nie zastępuje oficjalnej ulotki dla pacjenta ani porady lekarskiej. O dawkowaniu, wskazaniach i długości terapii decyduje lekarz. W razie wątpliwości, działań niepożądanych lub podejrzenia przedawkowania skontaktuj się z lekarzem lub farmaceutą albo udaj się na ostry dyżur.