Ameluz – Żel do terapii fotodynamicznej (PDT)
Materiał edukacyjny dla pacjenta. Treść ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady lekarza lub farmaceuty.
1. Nazwa leku i postać
Ameluz – żel do stosowania na skórę, stosowany w połączeniu ze światłem czerwonym w ramach fotodynamicznej terapii (PDT).
Warianty opakowań
- Ameluz Żel (78 mg/g) – 1 tuba 2 g
2. Substancja czynna
Kwas 5‑aminolewulinowy (jako chlorowodorek) w stężeniu 78 mg/g.
Żel zawiera także substancje pomocnicze. U osób uczulonych na soję lub orzeszki ziemne należy poinformować lekarza (część preparatów zawiera fosfatydylocholinę sojową).
3. Wskazania do stosowania
Ameluz jest stosowany przez personel medyczny w połączeniu ze światłem czerwonym (LED) w terapii fotodynamicznej (PDT) do leczenia:
- Rogowacenia słonecznego (aktynicznego) o nasileniu lekkim do umiarkowanego (Olsen I–II) na skórze twarzy i owłosionej skórze głowy.
Lek nie jest przeznaczony do samodzielnego stosowania w domu. O kwalifikacji do zabiegu decyduje lekarz.
4. Dawkowanie i sposób podawania
Wyłącznie do stosowania przez przeszkolony personel medyczny.
Jak przebiega zabieg PDT z użyciem Ameluz?
- Przygotowanie zmian skórnych: usunięcie strupów i nadmiernego rogowacenia (np. delikatne zdrapanie/kiretaż), oczyszczenie i odtłuszczenie skóry.
- Nakładanie żelu: równomierna warstwa (~1 mm) na zmiany oraz ok. 5 mm marginesu skóry wokół.
- Okres inkubacji: przykrycie światłoszczelnym opatrunkiem na ok. 3 godziny.
- Naświetlanie: po usunięciu żelu i oczyszczeniu skóry zastosowanie czerwonego światła LED (ok. 630–635 nm) o określonej dawce energii zgodnie z procedurą kliniki (np. ~37 J/cm²).
Liczba zabiegów
- Najczęściej 1 sesja PDT. W razie utrzymywania się zmian lekarz może zalecić powtórzenie po ocenie, zwykle po około 3 miesiącach.
Po zabiegu
- Chronić obszar leczony przed światłem słonecznym i intensywnym światłem wewnętrznym przez co najmniej 48 godzin.
- Możliwy jest ból/pieczenie – można stosować zalecone środki przeciwbólowe i chłodzenie.
- Skóra może być zaczerwieniona, obrzęknięta, z tworzeniem strupków – zwykle ustępuje w ciągu kilku dni do 2–4 tygodni.
5. Działania niepożądane
Jak każdy lek, Ameluz może powodować działania niepożądane, głównie ograniczone do miejsca zabiegu i/lub w trakcie naświetlania:
Bardzo częste
- Ból, pieczenie i kłucie podczas naświetlania
- Zaczerwienienie skóry, obrzęk
Częste
- Świąd, uczucie gorąca, nadwrażliwość dotykowa
- Łuszczenie, strupienie, pęcherzyki, nadżerki
- Suchość skóry, przebarwienia lub odbarwienia w miejscu leczonym (zwykle przemijające)
Niezbyt częste i rzadkie
- Infekcja skóry, zapalenie mieszków włosowych
- Reakcja nadwrażliwości/alergiczna
Natychmiast skontaktuj się z lekarzem, jeśli wystąpią objawy silnej reakcji alergicznej (uogólniona pokrzywka, obrzęk twarzy, trudności w oddychaniu) lub nasilone, utrzymujące się ponad spodziewany czas dolegliwości bólowe.
6. Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość na kwas 5‑aminolewulinowy lub którykolwiek składnik leku
- Porfiria (wrodzona lub nabyta)
- Znane fotodermatozy (nieprawidłowa nadwrażliwość na światło)
- Uczulenie na soję lub orzeszki ziemne (jeśli dotyczy składu preparatu)
Ameluz nie jest przeznaczony do stosowania na błony śluzowe, w okolicę oczu czy na otwarte, krwawiące rany. Nie stosować u dzieci i młodzieży, o ile lekarz nie zdecyduje inaczej (ograniczone dane).
7. Interakcje z innymi lekami
Poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach. Szczególną ostrożność zachować przy:
- Lekach zwiększających wrażliwość na światło, np. niektóre antybiotyki (tetracykliny), tiazydowe leki moczopędne, sulfonylomoczniki, leki przeciwgrzybicze, retinoidy, dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum).
- Silnie drażniących preparatach miejscowych (np. agresywne peelingi, alkoholowe toniki) – mogą nasilać reakcję skórną.
Unikaj ekspozycji na intensywne światło i promieniowanie UV (solarium) przed i po zabiegu, zgodnie z zaleceniami lekarza.
8. Uwagi dla pacjenta
- Stosowanie wyłącznie przez personel medyczny – nie nakładaj leku samodzielnie.
- Po zabiegu chroń skórę leczoną przed słońcem i silnym światłem przez min. 48 godzin; stosuj odzież ochronną i filtry SPF zgodnie z zaleceniem.
- Przez kilka dni unikaj basenu, sauny, intensywnego wysiłku i kosmetyków drażniących skórę w miejscu zabiegu.
- Jeśli ból jest nasilony, skontaktuj się z ośrodkiem – możliwe są dodatkowe metody łagodzenia (chłodzenie, leki przeciwbólowe).
- Kobiety w ciąży lub karmiące piersią powinny skonsultować się z lekarzem – dane dotyczące bezpieczeństwa są ograniczone; leczenie zwykle odracza się, o ile to możliwe.
- Przechowywanie i termin ważności: o ile lek jest wydany do domu, postępuj zgodnie z etykietą opakowania i wskazówkami farmaceuty (często wymagane przechowywanie w lodówce, nie zamrażać, chronić przed światłem). Zwykle przechowywaniem zajmuje się placówka.
- Nie używaj na skórze zakażonej; poinformuj lekarza o objawach infekcji (ropienie, nasilony ból, gorączka).
- Zmiany podejrzane o nowotwór skóry wymagają diagnostyki przez lekarza przed ewentualnym leczeniem PDT.
9. Ostrzeżenie edukacyjne
Niniejszy opis ma charakter edukacyjny i nie zawiera pełnych informacji o leku. O kwalifikacji do terapii, dawkowaniu światła, liczbie sesji i pielęgnacji decyduje lekarz. W razie jakichkolwiek wątpliwości, nowych objawów lub działań niepożądanych skontaktuj się z lekarzem lub farmaceutą. Nie zastępuje to konsultacji medycznej ani treści pełnej ulotki/opisu charakterystyki produktu leczniczego.