Idacio – roztwór do wstrzykiwań we wstrzykiwaczu (adalimumab)
Materiał informacyjny dla pacjenta. Treść ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarza lub farmaceuty.
1. Nazwa leku i postać
Idacio, roztwór do wstrzykiwań we wstrzykiwaczu (auto‑wstrzykiwacz do podania podskórnego).
Warianty opakowań
- Idacio roztwór do wstrzykiwań we wstrzykiwaczu (40 mg/0,8 ml) – 2 wstrzykiwacze 0,8 ml + 2 gaziki.
2. Substancja czynna
Adalimumab – przeciwciało monoklonalne należące do leków biologicznych, inhibitor czynnika martwicy nowotworów alfa (TNF‑α). Działa przeciwzapalnie poprzez hamowanie nadmiernej aktywności TNF‑α.
3. Wskazania do stosowania
Idacio (adalimumab) stosuje się u dorosłych i wybranych grup dzieci w leczeniu chorób zapalnych o podłożu autoimmunologicznym. Najczęstsze wskazania u dorosłych:
- Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS).
- Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS).
- Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) i osiowa spondyloartropatia.
- Łuszczyca plackowata.
- Hidradenitis suppurativa (ropnie mnogie pachowe).
- Choroba Leśniowskiego‑Crohna.
- Wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
- Zapalenie błony naczyniowej oka (niektóre postacie zapalenia błony naczyniowej).
Decyzję o rozpoczęciu terapii podejmuje lekarz mający doświadczenie w leczeniu chorób zapalnych/leczeniu biologicznym.
4. Dawkowanie i sposób podawania
Idacio podaje się podskórnie (s.c.) w tkankę podskórną, zwykle w udo lub brzuch. Dawka i schemat zależą od wskazania, stanu pacjenta i odpowiedzi na leczenie. Zawsze stosuj dawki zalecone przez lekarza.
Przykładowe schematy u dorosłych (informacja orientacyjna)
- Choroby stawów (RZS, ŁZS, ZZSK/osiowa spondyloartropatia): 40 mg co 2 tygodnie. W RZS często w skojarzeniu z metotreksatem.
- Łuszczyca plackowata: dawka początkowa 80 mg, następnie 40 mg co 2 tygodnie.
- Choroba Leśniowskiego‑Crohna / WZJG: indukcja 160 mg (możliwe podanie jako 2×80 mg), po 2 tygodniach 80 mg; następnie 40 mg co 2 tygodnie (lub według zaleceń lekarza).
- Zapalenie błony naczyniowej oka: 80 mg, po tygodniu 40 mg, następnie 40 mg co 2 tygodnie.
W szczególnych sytuacjach lekarz może zmodyfikować dawkę (np. podawanie co tydzień). Nie zmieniaj samodzielnie schematu.
Instrukcja samodzielnego wstrzyknięcia (auto‑wstrzykiwacz)
- Wyjmij wstrzykiwacz z lodówki. Pozostaw, aby ogrzał się do temperatury pokojowej (ok. 15–30 minut). Nie ogrzewaj w inny sposób.
- Sprawdź etykietę, datę ważności i wygląd roztworu (powinien być klarowny, bez cząstek).
- Umyj ręce. Wybierz miejsce iniekcji: przednia część uda lub brzuch (zachowaj odstęp ≥5 cm od pępka). Nie wstrzykuj w miejsca podrażnione, zranione, z bliznami, rozstępami czy siniakami. Rotuj miejsca wkłuć.
- Zdezynfekuj skórę gazikiem i pozwól wyschnąć.
- Zdejmij nasadki zgodnie z instrukcją urządzenia. Przyłóż wstrzykiwacz pod kątem prostym do skóry, lekko ją napinając lub fałdując.
- Naciśnij spust/urządzenie wg instrukcji; usłyszysz „klik”. Przytrzymaj przez wskazany w instrukcji czas (zwykle kilka–kilkanaście sekund), aż okienko wskaźnika pokaże, że dawka została podana.
- Usuń wstrzykiwacz, dociśnij gazik. Nie pocieraj. Zużyte urządzenie wyrzuć do pojemnika na odpady ostre.
Jeśli pomylisz się z dawką
- Pominięta dawka: podaj możliwie szybko po przypomnieniu, chyba że zbliża się pora kolejnej – wówczas pomiń i wróć do zwykłego schematu. Nie podwajaj dawki.
- Przedawkowanie lub błąd podania: skontaktuj się z lekarzem lub farmaceutą.
5. Działania niepożądane
Jak każdy lek, Idacio może powodować działania niepożądane. Większość ma nasilenie łagodne do umiarkowanego.
Częste
- Reakcje w miejscu wstrzyknięcia (zaczerwienienie, ból, obrzęk, świąd).
- Infekcje górnych dróg oddechowych, zapalenie zatok, kaszel, ból gardła.
- Bóle głowy, zmęczenie.
- Nudności, bóle brzucha.
- Wysypka, świąd.
Poważne – wymagają pilnego kontaktu z lekarzem
- Oznaki zakażenia: gorączka, dreszcze, uporczywy kaszel, duszność, ból podczas oddawania moczu, rany niegojące się, osłabienie. Ryzyko ciężkich zakażeń (np. gruźlica, sepsa, zakażenia oportunistyczne).
- Reaktywacja gruźlicy lub wirusowego zapalenia wątroby B.
- Reakcje alergiczne/anafilaksja: obrzęk twarzy, warg, języka, pokrzywka, trudności w oddychaniu.
- Zaburzenia krwi (np. małopłytkowość, leukopenia): łatwe siniaczenie, krwawienia, nawracające infekcje.
- Dolegliwości neurologiczne sugerujące demielinizację: zaburzenia widzenia, osłabienie, drętwienie, mrowienie.
- Zaostrzenie lub nowe objawy niewydolności serca: duszność, obrzęki, nagły przyrost masy ciała.
- Ciężkie reakcje skórne, objawy toczniopodobne (ból stawów, wysypka, zmęczenie).
Długotrwałe hamowanie TNF‑α może nieznacznie zwiększać ryzyko niektórych nowotworów (np. chłoniaki) – lekarz ocenia bilans korzyści i ryzyka.
6. Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość (uczulenie) na adalimumab lub którykolwiek składnik leku.
- Aktywne ciężkie zakażenia, w tym czynna gruźlica, sepsa, zakażenia oportunistyczne.
- Umiarkowana do ciężkiej niewydolność serca (NYHA III/IV).
Przed rozpoczęciem leczenia konieczny jest wywiad i badania przesiewowe pod kątem gruźlicy oraz – w razie potrzeby – wirusowego zapalenia wątroby B.
7. Interakcje z innymi lekami
- Nie łączyć z innymi lekami biologicznymi działającymi na układ odpornościowy, takimi jak anakinra czy abatacept (zwiększone ryzyko ciężkich zakażeń).
- Nie stosować jednocześnie ze szczepionkami żywymi (np. MMR, ospa wietrzna, żółta febra, doustna szczepionka przeciw polio, doustny dur brzuszny, donosowa grypa). W razie planowanego szczepienia skonsultuj się z lekarzem.
- Leki immunosupresyjne (np. kortykosteroidy, metotreksat, azatiopryna) mogą zwiększać podatność na zakażenia – konieczna kontrola lekarska.
- Szczepionki inaktywowane są zwykle dozwolone, ale odpowiedź immunologiczna może być słabsza.
- Zawsze informuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, także dostępnych bez recepty i suplementach.
8. Uwagi dla pacjenta
Przechowywanie
- Przechowuj w lodówce (2–8°C). Nie zamrażaj. Przechowywać w oryginalnym opakowaniu, aby chronić przed światłem.
- Jeśli konieczne, lek może być przechowywany poza lodówką przez ograniczony czas określony przez producenta. Zanotuj datę wyjęcia i nie wkładaj ponownie do lodówki. W razie wątpliwości zapytaj farmaceutę.
- Nie używaj, jeśli roztwór jest mętny, przebarwiony lub widać cząstki.
Bezpieczeństwo i monitorowanie
- Przed leczeniem i w trakcie terapii zgłaszaj lekarzowi objawy infekcji. Unikaj kontaktu z osobami z chorobami zakaźnymi, jeśli to możliwe.
- Badania kontrolne (m.in. morfologia, próby wątrobowe) mogą być wymagane w trakcie leczenia.
- Jeśli planujesz zabieg chirurgiczny lub stomatologiczny, poinformuj personel, że stosujesz adalimumab.
Ciąża, karmienie piersią i płodność
- W ciąży stosowanie możliwe tylko po ocenie korzyści i ryzyka przez lekarza. Adalimumab przenika przez łożysko szczególnie w III trymestrze.
- Niemowlęta narażone na adalimumab w życiu płodowym nie powinny otrzymywać szczepionek żywych przez kilka miesięcy po urodzeniu – skonsultuj harmonogram szczepień z pediatrą.
- Karmienie piersią: małe ilości mogą przenikać do mleka; decyzję o kontynuacji leczenia podejmuje lekarz.
Prowadzenie pojazdów
Lek nie powinien upośledzać zdolności prowadzenia pojazdów; jeśli wystąpią zawroty głowy lub zmęczenie, zachowaj ostrożność.
Higiena wstrzyknięć i utylizacja
- Każdy wstrzykiwacz jest jednorazowy. Zużyte urządzenia wrzucaj do pojemnika na odpady medyczne/ostre – zapytaj w aptece o dostępne rozwiązania.
- Rotuj miejsca wstrzyknięć, aby ograniczyć podrażnienia skóry.
9. Ostrzeżenie edukacyjne
Niniejsza treść ma charakter edukacyjny i nie zastępuje konsultacji medycznej. O dawkowaniu, wskazaniach i długości terapii decyduje lekarz na podstawie Twojego stanu zdrowia. W razie wystąpienia niepokojących objawów lub pytań dotyczących leku Idacio (adalimumab) skontaktuj się z lekarzem lub farmaceutą. Nie zmieniaj samodzielnie dawek ani schematu leczenia.