Ilaris – edukacyjna ulotka dla pacjenta

Ilaris to lek biologiczny zawierający przeciwciało monoklonalne, stosowany w wybranych chorobach zapalnych, w tym w zespołach okresowej gorączki i chorobie Stilla. Poniższe informacje mają charakter edukacyjny i nie zastępują porady lekarskiej ani oficjalnej ulotki producenta.

1. Nazwa leku i postać

Nazwa: Ilaris

Postać: proszek do sporządzania roztworu do wstrzykiwań (podanie podskórne)

Dostępne warianty opakowań:

• Ilaris proszek do sporządzania roztworu do wstrzykiwań (150 mg) – 1 fiolka proszku

2. Substancja czynna

Kanakinumab (canakinumab) – ludzkie przeciwciało monoklonalne neutralizujące interleukinę‑1β (IL‑1β), kluczowy mediator stanu zapalnego.

3. Wskazania do stosowania

Ilaris jest stosowany u dorosłych i dzieci (zgodnie z decyzją lekarza) w leczeniu wybranych chorób zapalnych, w tym:

• CAPS – zespoły okresowej gorączki związane z kriopiryną (np. Muckle‑Wells, FCAS/zimnolubne pokrzywkowe zapalenie, ciężkie postaci takie jak NOMID/CINCA).
• TRAPS, HIDS/MKD, FMF – wybrane dziedziczne zespoły gorączek nawracających; w FMF zwykle stosowany wraz z kolchicyną, jeśli to możliwe.
• Choroba Stilla – młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów o przebiegu układowym (sJIA) oraz zespół Stilla o początku w wieku dorosłym (AOSD).

Zakres wskazań, wiek pacjenta i schemat leczenia ustala lekarz, biorąc pod uwagę aktualne zalecenia i sytuację kliniczną.

4. Dawkowanie i sposób podawania

Dawkę i częstość podawania ustala wyłącznie lekarz. Poniżej orientacyjne schematy stosowane w praktyce:

• CAPS:
  • Masa ciała ≥40 kg: zwykle 150 mg co 8 tygodni podskórnie; w razie niedostatecznej odpowiedzi dawkę można zwiększyć do 300 mg co 8 tygodni.
  • Masa ciała 15–<40 kg: zwykle 2 mg/kg co 8 tygodni; możliwa eskalacja do 4 mg/kg co 8 tygodni.
• TRAPS, HIDS/MKD, FMF:
  • Masa ciała ≥40 kg: zwykle 150 mg co 4 tygodnie podskórnie; w razie potrzeby 300 mg co 4 tygodnie.
  • Masa ciała 7,5–<40 kg: zwykle 2 mg/kg co 4 tygodnie; w razie potrzeby 4 mg/kg co 4 tygodnie.
• Choroba Stilla (sJIA/AOSD): 4 mg/kg (maks. 300 mg) co 4 tygodnie podskórnie.

Przygotowanie i podanie

• Ilaris dostarczany jest jako proszek. Przed podaniem wymaga rozpuszczenia sterylną wodą do wstrzykiwań (zwykle do stężenia 150 mg/ml). Przygotowanie powinno odbywać się w warunkach aseptycznych przez personel medyczny lub przeszkolonego pacjenta/opiekuna.
• Podanie podskórne (np. brzuch, udo, ramię). Miejsca wkłucia należy rotować; unikać miejsc zaczerwienionych, stwardniałych lub z podrażnieniem.
• Roztwór po przygotowaniu powinien być przezroczysty do lekko opalizującego, bez widocznych cząstek. Należy stosować zgodnie z instrukcją lekarza; niewykorzystaną część roztworu należy usunąć.

Pominięcie dawki

Jeśli pominiesz dawkę, skontaktuj się z lekarzem w celu ustalenia nowego terminu. Nie podwajaj dawki, aby uzupełnić pominięcie.

5. Działania niepożądane

Jak każdy lek, Ilaris może powodować działania niepożądane. Nie u każdego one wystąpią.

Częstsze działania niepożądane

• Infekcje górnych dróg oddechowych (katar, ból gardła, kaszel), zapalenie ucha, zapalenie zatok.
• Reakcje w miejscu wstrzyknięcia (ból, zaczerwienienie, obrzęk, świąd).
• Bóle głowy, zawroty głowy, zmęczenie.
• Bóle brzucha, nudności, biegunka.
• Wzrost aktywności enzymów wątrobowych, niekiedy zmiany w morfologii (np. neutropenia, leukopenia).
• Wysypka, pokrzywka.

Poważne działania niepożądane (wymagają pilnego kontaktu z lekarzem)

• Poważne zakażenia (wysoka gorączka, dreszcze, uporczywy kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej, ropne zmiany skórne).
• Objawy reakcji alergicznej/anafilaksji (świszczący oddech, obrzęk twarzy/języka/gardła, pokrzywka, nagły spadek ciśnienia).
• Nieprawidłowe krwawienia lub siniaki, silne osłabienie – możliwe zaburzenia krwi.
• U pacjentów z chorobą Stilla: objawy zespołu aktywacji makrofagów (MAS), m.in. uporczywa gorączka, powiększenie wątroby/śledziony, nagłe pogorszenie stanu ogólnego.

Zawsze zgłaszaj lekarzowi wszelkie nowe lub nasilające się objawy w trakcie leczenia.

6. Przeciwwskazania

• Nadwrażliwość (alergia) na kanakinumab lub którykolwiek składnik leku.
• Aktywne, ciężkie zakażenie (w tym sepsa). Leczenie można rozpocząć/utrzymać dopiero po wyleczeniu zakażenia.

7. Interakcje z innymi lekami

• Szczepionki żywe (np. MMR, VZV, żółta febra): należy unikać w trakcie terapii i przez pewien czas po jej zakończeniu. O harmonogramie szczepień decyduje lekarz. Szczepionki inaktywowane można zwykle podawać, ale odpowiedź immunologiczna może być słabsza.
• Inne leki biologiczne modyfikujące odpowiedź immunologiczną (np. inhibitory TNF, inne blokery IL‑1 jak anakinra): jednoczesne stosowanie nie jest zalecane ze względu na większe ryzyko zakażeń.
• Kolchicyna w FMF: często stosowana równolegle – o skojarzeniu decyduje lekarz.
• Nie przewiduje się istotnych interakcji przez układ enzymów wątrobowych (CYP), jednak zawsze poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach.

8. Uwagi dla pacjenta

• Ocena przed leczeniem: lekarz może zlecić badania w kierunku gruźlicy (TB), badania krwi (morfologia, próby wątrobowe) i uzupełnienie szczepień przed rozpoczęciem terapii.
• Infekcje: zgłaszaj objawy zakażenia. Unikaj kontaktu z osobami z chorobami zakaźnymi, jeśli to możliwe.
• Szczepienia: nie przyjmuj szczepionek żywych podczas leczenia; skonsultuj plan szczepień z lekarzem.
• Ciąża i karmienie piersią: jeśli jesteś w ciąży, planujesz ciążę lub karmisz piersią, omów ryzyko i korzyści z lekarzem. Zalecana jest skuteczna antykoncepcja podczas terapii i przez pewien czas po jej zakończeniu.
• Prowadzenie pojazdów/obsługa maszyn: jeśli odczuwasz zawroty głowy lub zmęczenie, wstrzymaj się od prowadzenia.
• Przechowywanie: przechowuj w lodówce w temp. 2–8°C, w oryginalnym opakowaniu, chronić przed światłem, nie zamrażać. Przechowuj poza zasięgiem dzieci.
• Samodzielne podawanie: możliwe po przeszkoleniu przez personel medyczny. Stosuj technikę aseptyczną i rotację miejsc wstrzyknięć.
• Nadzór lekarski: wymagane są okresowe kontrole (badania krwi, ocena skuteczności i bezpieczeństwa).

9. Ostrzeżenie edukacyjne

Niniejszy materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje konsultacji z lekarzem ani oficjalnej ulotki dla pacjenta/Charakterystyki Produktu Leczniczego. Nie zmieniaj dawki ani schematu podawania bez zgody lekarza. Wskazania, dawkowanie i zasady monitorowania mogą różnić się w zależności od kraju, wieku i stanu klinicznego pacjenta.