1. Nazwa leku i postać

Nazwa: Januvia

Postać: tabletki powlekane do stosowania doustnego.

Dostępne warianty opakowań:

• Januvia tabletki powlekane 100 mg – 28 tabletek

2. Substancja czynna

Sitagliptyna – lek przeciwcukrzycowy z grupy inhibitorów DPP‑4. Wspomaga działanie hormonów inkretynowych, zwiększając wydzielanie insuliny i zmniejszając wydzielanie glukagonu w odpowiedzi na posiłek. Efekt: obniżenie stężenia glukozy we krwi u osób z cukrzycą typu 2.

3. Wskazania do stosowania

Januvia jest stosowana u dorosłych z cukrzycą typu 2 w celu poprawy kontroli glikemii, gdy dieta i aktywność fizyczna nie są wystarczające:

• jako monoterapia, gdy metformina jest przeciwwskazana lub źle tolerowana,
• w terapii skojarzonej z innymi lekami przeciwcukrzycowymi (np. metforminą, pochodnymi sulfonylomocznika, tiazolidynodionami, insuliną) – zgodnie z zaleceniem lekarza.

Nie jest przeznaczona do leczenia cukrzycy typu 1 ani kwasicy ketonowej.

4. Dawkowanie i sposób podawania

Typowa dawka u dorosłych: 100 mg raz na dobę.

Tabletkę należy połykać w całości, popijając wodą. Lek można przyjmować z posiłkiem lub niezależnie od posiłków, najlepiej o tej samej porze każdego dnia.

Dostosowanie dawki w zaburzeniach czynności nerek

• eGFR ≥ 45 ml/min/1,73 m²: zwykle 100 mg raz na dobę,
• eGFR 30–44 ml/min/1,73 m²: zwykle 50 mg raz na dobę,
• eGFR < 30 ml/min/1,73 m² lub dializoterapia: zwykle 25 mg raz na dobę.

Uwaga: Dawkę ustala lekarz na podstawie badań czynności nerek. Osoby starsze częściej wymagają dostosowania dawki.

Dzieci i młodzież

Bezpieczeństwo i skuteczność u osób <18 lat nie zostały w pełni ustalone – lek zwykle nie jest zalecany.

Pominięcie dawki i przedawkowanie

• Pominięcie: przyjmij pominiętą dawkę jak najszybciej, chyba że zbliża się czas kolejnej. Nie stosuj dawki podwójnej.
• Przedawkowanie: w razie przyjęcia zbyt dużej dawki skontaktuj się z lekarzem lub zadzwoń do ośrodka zatruć.

5. Działania niepożądane

Nie u każdego wystąpią działania niepożądane. Zwykle mają one łagodny lub umiarkowany charakter.

Częste lub zgłaszane

• infekcje górnych dróg oddechowych, nieżyt nosa i gardła, kaszel,
• bóle głowy, zawroty głowy,
• dyspepsja, nudności, zaparcia lub biegunka, ból brzucha,
• hipoglikemia (zwykle gdy Januvia stosowana jest z insuliną lub pochodną sulfonylomocznika),
• wzrost aktywności enzymów wątrobowych (rzadko).

Poważne – wymagana pilna konsultacja

• Ostre zapalenie trzustki: silny, ciągły ból brzucha (często promieniujący do pleców), nudności/wymioty.
• Ciężkie reakcje alergiczne: wysypka, pokrzywka, świąd, obrzęk twarzy/warg/języka, trudności w oddychaniu.
• Ciężki ból stawów o nagłym początku.
• Zmiany pęcherzowe skóry (np. pęcherzowe zapalenie skóry/bullous pemphigoid): bolesne pęcherze, nadżerki.
• Objawy ciężkiej hipoglikemii: splątanie, drgawki, utrata przytomności.

W przypadku niepokojących objawów przerwij przyjmowanie leku i skontaktuj się z lekarzem.

6. Przeciwwskazania

• Nadwrażliwość (alergia) na sitagliptynę lub którykolwiek składnik leku.
• Cukrzyca typu 1 lub kwasica ketonowa – lek nie jest odpowiedni.

Szczególna ostrożność: przebyte zapalenie trzustki, pęcherzowe choroby skóry, ciężkie zaburzenia czynności nerek, jednoczesne stosowanie leków wywołujących hipoglikemię (insulina, pochodne sulfonylomocznika).

7. Interakcje z innymi lekami

• Insulina i pochodne sulfonylomocznika (np. glimepiryd, glibenklamid): zwiększone ryzyko hipoglikemii – lekarz może rozważyć zmniejszenie dawki tych leków.
• Digoksyna: sitagliptyna może zwiększać jej stężenie – możliwe monitorowanie objawów toksyczności (nudności, zaburzenia rytmu).
• Leki wpływające na czynność nerek: konieczna kontrola eGFR i ewentualna modyfikacja dawki.
• Silne induktory/inhibitory transporterów lekowych (np. P‑gp): zwykle brak istotnych klinicznie interakcji, ale poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach.
• Alkohol: może zaburzać kontrolę glikemii (hipo- lub hiperglikemia) – zachowaj umiarkowanie i jedz posiłki.

Zawsze przekaż lekarzowi i farmaceucie pełną listę przyjmowanych leków, suplementów i ziół.

8. Uwagi dla pacjenta

• Kontrola glikemii: regularnie mierz poziom glukozy i wykonuj badania HbA1c zgodnie z zaleceniami.
• Funkcja nerek: okresowo badaj eGFR/kreatyninę – dawka leku zależy od pracy nerek.
• Styl życia: lek działa najlepiej razem z dietą, aktywnością fizyczną, kontrolą masy ciała i zaprzestaniem palenia.
• Rozpoznawanie hipoglikemii: drżenie, poty, głód, kołatanie serca – noś przy sobie glukozę w żelu/tabletkach, szczególnie jeśli stosujesz insulinę lub sulfonylomocznik.
• Ciąża i karmienie piersią: dane są ograniczone; zwykle preferuje się insulinę. Skonsultuj się z lekarzem w sprawie kontynuacji lub zmiany terapii.
• Prowadzenie pojazdów/obsługa maszyn: ryzyko hipoglikemii rośnie przy terapii skojarzonej – zachowaj ostrożność.
• Przechowywanie: trzymaj lek w oryginalnym opakowaniu, chronić przed wilgocią i poza zasięgiem dzieci; zgodnie z informacją na opakowaniu (zwykle temperatura pokojowa).
• Nie przerywaj leczenia bez konsultacji z lekarzem, nawet jeśli czujesz się dobrze.
• Zgłaszaj objawy sugerujące zapalenie trzustki, ciężką alergię, pęcherze skórne czy wyjątkowo silny ból stawów.

9. Ostrzeżenie edukacyjne

Ta treść ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarza ani oryginalnej ulotki producenta. Nie używaj informacji do samodzielnej zmiany dawkowania. W sprawie doboru leczenia, modyfikacji dawek oraz interpretacji działań niepożądanych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą. Januvia jest lekiem wydawanym na receptę – stosuj wyłącznie zgodnie z zaleceniem specjalisty.