ORSALIT – edukacyjna informacja dla pacjenta
Ten materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje oficjalnej ulotki producenta ani porady medycznej.
1. Nazwa leku i postać
Nazwa: ORSALIT
Postać: proszek do sporządzania płynu doustnego (o smaku malinowym)
Warianty opakowań:
- ORSALIT proszek do sporządzania płynu doustnego (o smaku malinowym) – 10 saszetek
2. Substancja czynna
Preparat zawiera glukozę i elektrolity typowe dla doustnych płynów nawadniających (ORS): jony sodu, potasu, chlorki oraz cytryniany. Skład wspiera wchłanianie wody i elektrolitów w jelitach.
Uwaga: Dokładny skład jakościowy i ilościowy (w tym substancje pomocnicze, np. aromat malinowy) sprawdź na opakowaniu i ulotce producenta.
3. Wskazania do stosowania
ORSALIT jest doustnym roztworem nawadniającym przeznaczonym dla niemowląt, dzieci i dorosłych do:
- nawadniania i uzupełniania elektrolitów w ostrych biegunkach i/lub wymiotach,
- zapobiegania odwodnieniu przy gorączce, nasilonym poceniu, upałach,
- nawadniania po łagodnych/umiarkowanych utratach płynów (np. wysiłek fizyczny), gdy zaleci to specjalista.
W ciężkim odwodnieniu (suchy język, zapadnięte oczy, brak oddawania moczu, senność/apatia, chłodna skóra) konieczne może być nawadnianie dożylne w warunkach szpitalnych.
4. Dawkowanie i sposób podawania
Przygotowanie roztworu
- Roztwór przygotuj ściśle wg instrukcji na opakowaniu. Najczęściej zawartość 1 saszetki rozpuszcza się w 200 ml przegotowanej, ostudzonej wody. Nie używaj wody gazowanej.
- Nie dosładzaj, nie dosalaj, nie mieszaj z mlekiem, sokami ani napojami – zmienia to stężenie i może pogorszyć wchłanianie.
- Przygotowany roztwór zużyj w ciągu 8 godzin (temp. pokojowa) lub do 24 godzin, jeśli przechowujesz w lodówce.
Dawkowanie (zalecenia ogólne ORS)
Dawki orientacyjne – lekarz może je zmodyfikować w zależności od stanu pacjenta.
- Faza nawadniania wstępnego (pierwsze 4–6 godzin):
- łagodne odwodnienie: ok. 50 ml/kg masy ciała,
- umiarkowane odwodnienie: ok. 75–100 ml/kg masy ciała.
- Faza podtrzymująca: po każdym luźnym stolcu lub epizodzie wymiotów:
- dzieci <2 lat: 50–100 ml,
- dzieci 2–10 lat: 100–200 ml,
- młodzież i dorośli: 200–400 ml lub wg pragnienia.
Jak podawać
- Podawaj często, małymi porcjami. U niemowląt i małych dzieci najlepiej łyżeczką lub strzykawką/doustnym podajnikiem co 1–2 minuty.
- Przy wymiotach odczekaj 5–10 minut i wznow podawanie w mniejszych objętościach.
- Niemowlęta: kontynuuj karmienie piersią. Starsze dzieci i dorośli – wracaj do zwykłej, lekkostrawnej diety tak szybko, jak to możliwe.
Ważne: Jeżeli biegunka/wymioty nie ustępują, nasila się odwodnienie lub nie udaje się podawać płynów doustnie – skontaktuj się z lekarzem.
5. Działania niepożądane
Jak każdy produkt leczniczy/wyrob medyczny z elektrolitami, ORS może wywołać działania niepożądane (zwykle łagodne i przemijające):
- nudności, zwracanie niewielkich ilości płynu, wzdęcia, uczucie pełności w brzuchu,
- zmiany smaku, pragnienie.
Rzadko (zwykle po nieprawidłowym przygotowaniu – zbyt stężony roztwór lub nadmierna ilość):
- zaburzenia elektrolitowe (np. podwyższony sód lub potas) objawiające się nadmiernym pragnieniem, osłabieniem, splątaniem, kołataniem serca, skurczami mięśni,
- reakcje nadwrażliwości na składniki (wysypka, świąd, obrzęk twarzy – w takim przypadku przerwij stosowanie i skontaktuj się z lekarzem).
W razie wystąpienia niepokojących objawów przerwij stosowanie i zasięgnij porady medycznej.
6. Przeciwwskazania
- Ciężkie odwodnienie, wstrząs, zaburzenia świadomości – wymagają leczenia szpitalnego i dożylnego nawadniania.
- Niedrożność jelit, uporczywe wymioty uniemożliwiające przyjmowanie płynów doustnie.
- Ciężka niewydolność nerek (skąpomocz/anuria) lub stany wymagające ścisłego ograniczenia płynów.
- Znana nadwrażliwość na którykolwiek składnik produktu.
Stosuj ze szczególną ostrożnością (po konsultacji z lekarzem): cukrzyca, przewlekła choroba nerek, niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze, stosowanie diet z ograniczeniem sodu/płynów, niemowlęta <6 miesięcy lub o masie <8 kg.
7. Interakcje z innymi lekami
Istotnych interakcji farmakokinetycznych zwykle nie obserwuje się, jednak zawartość sodu i potasu może mieć znaczenie, jeśli przyjmujesz:
- leki moczopędne (np. tiazydy, pętlowe), ACEI/ARB (np. ramipryl, losartan), spironolakton – ryzyko zaburzeń potasu/sodu,
- NLPZ (np. ibuprofen), glikokortykosteroidy – wpływ na gospodarkę wodno-elektrolitową,
- glikozydy naparstnicy (digoksyna) – wahania potasu mogą modyfikować działanie,
- lit – zmiany sodu mogą wpływać na stężenie litu.
Nie mieszaj roztworu z mlekiem, sokami, napojami gazowanymi ani rosołami – zmienia to osmolarność i skład. Zachowaj odstęp czasowy od leków doustnych, jeśli nasilone są wymioty/biegunka (ryzyko gorszego wchłaniania leków).
8. Uwagi dla pacjenta
- Przechowuj saszetki w suchym miejscu, w temp. pokojowej, poza zasięgiem dzieci.
- Przygotowany roztwór przechowuj zgodnie z zaleceniami (patrz sekcja dawkowanie) i zawsze wyrzucaj resztki po upływie zalecanego czasu.
- W trakcie biegunki kontynuuj żywienie; unikaj tłustych, bardzo słodkich i ciężkostrawnych potraw.
- Objawy alarmowe wymagające pilnej konsultacji: krew w stolcu, czarne stolce, wysoka gorączka (>38,5°C) utrzymująca się, silny ból brzucha, oznaki odwodnienia (bardzo rzadkie oddawanie moczu, brak łez, suchy język, senność/osłabienie), biegunka >48–72 godzin, objawy u niemowląt i osób starszych/osłabionych.
- U chorych na cukrzycę monitoruj glikemię – roztwór zawiera glukozę.
- Nie stosuj po upływie terminu ważności. Nie używaj, jeśli saszetka jest uszkodzona.
9. Ostrzeżenie edukacyjne
Niniejszy opis ma charakter informacyjny i nie zastępuje konsultacji lekarskiej ani oficjalnej ulotki. Dawkowanie i sposób przygotowania zawsze weryfikuj z instrukcją na opakowaniu oraz zaleceniami lekarza lub farmaceuty. W przypadku wątpliwości, chorób współistniejących lub przyjmowania innych leków skontaktuj się z profesjonalistą medycznym.