1. Nazwa leku i postać

Plaquenil – tabletki powlekane do stosowania doustnego.

Warianty opakowań

• Plaquenil tabletki 200 mg – 30 sztuk

2. Substancja czynna

Hydroksychlorochina (w postaci siarczanu). Tabletka 200 mg zawiera 200 mg hydroksychlorochiny (odpowiada to ok. 155 mg zasady).

3. Wskazania do stosowania

Plaquenil jest lekiem przeciwzapalnym i immunomodulującym stosowanym głównie w chorobach reumatycznych i autoimmunologicznych. Najczęstsze wskazania obejmują:

• Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS)
• Toczeń rumieniowaty układowy (SLE) oraz toczeń skórny (dyskoidalny)
• Choroby skóry związane z nadwrażliwością na światło (fotodermatozy) – według decyzji lekarza

Uwaga: Plaquenil nie jest przeznaczony do leczenia ani profilaktyki COVID‑19.

4. Dawkowanie i sposób podawania

Dawkowanie ustala lekarz, biorąc pod uwagę masę ciała, choroby towarzyszące oraz inne stosowane leki. Nie zmieniaj dawki bez konsultacji.

Typowe schematy u dorosłych (informacje orientacyjne)

• RZS: zwykle 200–400 mg na dobę (1–2 tabletki), przyjmowane raz lub w dawkach podzielonych; dawkę podtrzymującą dobiera się indywidualnie.
• Toczeń (SLE/dyskoidalny): zwykle 200–400 mg na dobę.
• Fotodermatozy: dawki ustala lekarz; często 200 mg na dobę w okresach narażenia na światło.

Bezpieczeństwo oka wiąże się z dawką zależną od masy ciała – lekarz może dążyć do tego, by dobowa dawka nie przekraczała ok. 5 mg/kg masy ciała (w przeliczeniu na „zasadę”).

Jak przyjmować

• Tabletki przyjmuj z posiłkiem lub popijając mlekiem – zmniejsza to dolegliwości żołądkowe.
• Staraj się przyjmować lek o tej samej porze dnia.
• Jeśli pominiesz dawkę: przyjmij ją, gdy sobie przypomnisz, chyba że zbliża się pora kolejnej – wtedy pomiń zapomnianą dawkę. Nie bierz dawki podwójnej.
• Przedawkowanie jest niebezpieczne, szczególnie dla dzieci. W razie przyjęcia zbyt dużej dawki – natychmiast skontaktuj się z pogotowiem (112) lub najbliższym SOR.

Efekt terapeutyczny może pojawić się po kilku tygodniach; nie odstawiaj leku samodzielnie, nawet jeśli poczujesz się lepiej.

5. Działania niepożądane

Nie u każdego wystąpią działania niepożądane. Poniżej wymieniono najczęstsze i najważniejsze objawy wymagające uwagi:

Częste/umiarkowane

• Nudności, biegunka, ból brzucha, utrata apetytu
• Ból głowy, zawroty głowy, zmęczenie
• Wysypka, świąd, zwiększona wrażliwość na słońce, przebarwienia skóry
• Zmiany nastroju, zaburzenia snu

Ważne, wymagające pilnego kontaktu z lekarzem

• Problemy ze wzrokiem: zamglenie, trudności w czytaniu, widzenie „plam”, zaburzenia widzenia barw – mogą świadczyć o uszkodzeniu siatkówki (retinopatii).
• Objawy sercowe: kołatanie, zawroty, omdlenia – ryzyko zaburzeń rytmu (wydłużenie QT, kardiomiopatia).
• Hipoglikemia: poty, drżenia, głód, kołatanie, splątanie – zwłaszcza u osób na lekach przeciwcukrzycowych.
• Osłabienie mięśni, bóle mięśni, zaburzenia słuchu (szumy uszne), drgawki – rzadkie, wymagają oceny.
• Nietypowe siniaki, krwawienia, gorączka, ból gardła – mogą wskazywać na zaburzenia krwi.
• Objawy reakcji alergicznej: obrzęk twarzy, trudności w oddychaniu, pokrzywka – wezwij pomoc.

Przy długotrwałym stosowaniu kluczowe są regularne kontrole okulistyczne.

6. Przeciwwskazania

• Nadwrażliwość na hydroksychlorochinę lub inne pochodne 4‑aminochinoliny.
• Istniejąca choroba siatkówki lub zaburzenia pola widzenia (np. retinopatia, makulopatia).

Ostrożnie (poinformuj lekarza przed rozpoczęciem terapii)

• Wydłużony odstęp QT, choroby serca, zaburzenia elektrolitowe (niskie K+, Mg2+).
• Niewydolność nerek lub wątroby.
• Łuszczyca, porfiria – możliwość zaostrzeń.
• Padaczka lub obniżony próg drgawkowy.
• Niedobór G6PD (ryzyko hemolizy) – wymaga kontroli.
• Ciąża i karmienie piersią – decyzję o terapii podejmuje lekarz; lek bywa stosowany w chorobach autoimmunologicznych w ciąży, gdy korzyści przeważają nad ryzykiem.

7. Interakcje z innymi lekami

Poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach. Istotne interakcje:

• Leki wydłużające QT (np. niektóre leki antyarytmiczne, makrolidy – np. azytromycyna, fluorochinolony, niektóre leki przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne) – większe ryzyko groźnych zaburzeń rytmu.
• Glikozydy naparstnicy (np. digoksyna) – możliwy wzrost stężenia digoksyny.
• Leki przeciwcukrzycowe i insulina – nasilenie działania, ryzyko hipoglikemii.
• Tamoksyfen – zwiększone ryzyko retinopatii; konieczna ścisła kontrola okulistyczna.
• Cyklosporyna – możliwy wzrost stężenia; wymaga monitorowania.
• Leki zobojętniające/antacida (zawierające glin lub magnez) – mogą zmniejszać wchłanianie hydroksychlorochiny; zachowaj odstęp co najmniej 4 godzin.
• Ryfampicyna – może obniżać stężenia hydroksychlorochiny.
• Cymetydyna – może zwiększać stężenia hydroksychlorochiny.
• Meflochina i inne pochodne chinoliny – wzrost ryzyka drgawek i zaburzeń rytmu.
• Leki przeciwpadaczkowe – hydroksychlorochina może osłabiać ich działanie u niektórych osób.

Alkohol: brak specyficznej interakcji, ale nadmierne spożycie nie jest zalecane (dodatkowe obciążenie wątroby, ryzyko hipoglikemii).

8. Uwagi dla pacjenta

• Badania kontrolne: przed rozpoczęciem i w trakcie leczenia zaplanowane są kontrole okulistyczne (zwykle co 6–12 miesięcy), a także badania krwi (morfologia, próby wątrobowe, kreatynina) według zaleceń lekarza.
• Ochrona oczu: natychmiast zgłaszaj każde pogorszenie widzenia.
• Fotoochrona: stosuj kremy z filtrem, unikaj intensywnego słońca i solarium – lek może zwiększać wrażliwość skóry.
• Bezpieczeństwo: lek trzymaj poza zasięgiem dzieci; nawet kilka tabletek może być niebezpieczne dla dziecka.
• Prowadzenie pojazdów: jeśli odczuwasz zawroty głowy lub zaburzenia widzenia, nie prowadź pojazdów ani nie obsługuj maszyn.
• Ciąża i karmienie: nie odstawiaj samodzielnie; decyzję o kontynuacji podejmuje lekarz prowadzący.
• Nie stosuj w celu leczenia infekcji wirusowych bez jednoznacznych zaleceń lekarza.

9. Ostrzeżenie edukacyjne

Niniejsza treść ma charakter informacyjno‑edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej ani oryginalnej ulotki dla pacjenta/ChPL. W sprawie dawkowania, wskazań i monitorowania terapii Plaquenilem zawsze kieruj się zaleceniami lekarza. W razie wątpliwości skontaktuj się z lekarzem lub farmaceutą.