Ponvory – edukacyjna „ulotka” dla pacjenta
Materiał informacyjny dla pacjentów dotyczący leku Ponvory (ponesimod). Treść ma charakter edukacyjny i nie zastępuje konsultacji lekarskiej ani oryginalnej ulotki producenta.
1. Nazwa leku i postać
Nazwa: Ponvory
Postać farmaceutyczna: tabletki powlekane
Moc: 2 mg; 3 mg; 4 mg; 5 mg; 6 mg; 7 mg; 8 mg; 9 mg; 10 mg
Warianty opakowań:
- Ponvory, tabletki powlekane (2 mg; 3 mg; 4 mg; 5 mg; 6 mg; 7 mg; 8 mg; 9 mg; 10 mg) – 14 tabletek (opakowanie do rozpoczynania leczenia, tzw. zestaw startowy z narastającym dawkowaniem)
2. Substancja czynna
Ponesimod – modulator receptora sfingozyno-1-fosforanu (S1P). Działa poprzez zmniejszenie liczby limfocytów krążących we krwi, co ogranicza ich wnikanie do ośrodkowego układu nerwowego i pomaga kontrolować aktywność zapalną w stwardnieniu rozsianym.
3. Wskazania do stosowania
Ponvory jest stosowany u dorosłych w leczeniu rzutowych postaci stwardnienia rozsianego (RMS), w tym postaci rzutowo-remisyjnej, z aktywnością choroby potwierdzoną objawami klinicznymi i/lub badaniami obrazowymi (np. MRI).
4. Dawkowanie i sposób podawania
Ważne: Zawsze stosuj Ponvory zgodnie z zaleceniami lekarza. Nie zmieniaj dawki ani nie przerywaj leczenia bez konsultacji.
Rozpoczynanie leczenia (titracja): Leczenie zaczyna się od małej dawki, którą stopniowo zwiększa się przez 14 dni przy użyciu opakowania startowego (tabletki o mocy 2–10 mg). Postępuj dokładnie według kalendarza dołączonego do zestawu startowego.
Dawka podtrzymująca: Po zakończeniu fazy zwiększania dawki lekarz zaleci stałą dawkę dobową (zwykle 1 raz na dobę). Tabletkę przyjmuj mniej więcej o tej samej porze każdego dnia. W razie wątpliwości co do dawki podtrzymującej zapytaj lekarza lub farmaceutę.
Sposób podawania: Tabletki należy połykać w całości, popijając wodą. Lek można przyjmować z posiłkiem lub niezależnie od posiłku.
Pominięcie dawki/przerwa w leczeniu: Jeżeli pominiesz dawkę, postępuj zgodnie z zaleceniami lekarza lub instrukcją w zestawie startowym. Przerwa w przyjmowaniu Ponvory, zwłaszcza podczas pierwszych tygodni, może wymagać ponownego stopniowego zwiększania dawki. Skontaktuj się z lekarzem przed wznowieniem, aby ustalić bezpieczny schemat.
5. Działania niepożądane
Jak każdy lek, Ponvory może powodować działania niepożądane. Nie u każdego one wystąpią.
Najczęstsze działania niepożądane:
- Infekcje górnych dróg oddechowych (np. przeziębienie, zapalenie nosogardła)
- Bóle głowy, zawroty głowy, zmęczenie
- Kaszel, duszność lub uczucie skrócenia oddechu
- Wzrost ciśnienia tętniczego
- Przemijające zwolnienie akcji serca (szczególnie na początku leczenia) lub kołatanie serca
- Wzrost aktywności enzymów wątrobowych w badaniach krwi
- Bóle pleców
Poważne działania niepożądane – wymagają pilnego kontaktu z lekarzem:
- Objawy zakażenia (gorączka, dreszcze, kaszel z wydzieliną, bolesne oddawanie moczu, pęcherzyki/ wysypka półpaścowa)
- Objawy problemów z oczami, zwłaszcza pogorszenie widzenia, „mgła” przed oczami, ból oczu lub światłowstręt (może świadczyć o obrzęku plamki)
- Silne zawroty głowy, omdlenia, ból w klatce piersiowej lub nasilone kołatania serca
- Objawy uszkodzenia wątroby: niewyjaśnione zmęczenie, ciemny mocz, zażółcenie skóry/oczu, ból w prawym podżebrzu
- Nietypowe zmiany skórne, nie gojące się owrzodzenia, nowe znamiona lub zmiany w istniejących (ryzyko nowotworów skóry)
- Objawy reakcji alergicznej: wysypka, świąd, obrzęk twarzy, warg, języka lub trudności w oddychaniu
Zgłaszanie działań niepożądanych: Jeśli wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane, poinformuj lekarza lub farmaceutę. Pozwala to lepiej monitorować bezpieczeństwo leku.
6. Przeciwwskazania
Nie stosuj Ponvory, jeśli:
- Masz uczulenie na ponesimod lub którykolwiek składnik leku
- Jesteś w ciąży lub planujesz ciążę (ponesimod może zaszkodzić nienarodzonemu dziecku)
- Masz określone zaburzenia rytmu serca lub przewodzenia (np. blok przedsionkowo‑komorowy II stopnia typu Mobitz II lub III stopnia, zespół chorego węzła zatokowego), chyba że masz wszczepiony stymulator
- Przebyłeś(aś) niedawno (zwykle w ciągu ostatnich 6 miesięcy) zawał serca, udar, napad przemijającego niedokrwienia (TIA), niestabilną dławicę piersiową lub niewyrównaną niewydolność serca
- Masz aktywne ciężkie zakażenie
Ostateczną decyzję o przydatności leczenia podejmuje lekarz po ocenie stanu zdrowia i wyników badań.
7. Interakcje z innymi lekami
Poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, także dostępnych bez recepty i ziołowych.
- Leki zwalniające czynność serca lub przewodnictwo: beta‑blokery (np. metoprolol), niektóre blokery kanału wapniowego (np. diltiazem, werapamil), digoksyna – ryzyko nadmiernej bradykardii lub zaburzeń przewodzenia
- Inne leki immunosupresyjne lub modulujące układ odpornościowy (w tym inne modulatory S1P) – zwiększone ryzyko zakażeń
- Silne induktory enzymów wątrobowych (np. ryfampicyna), niektóre leki przeciwpadaczkowe (np. karbamazepina, fenytoina) oraz preparaty z dziurawcem – mogą zmniejszać skuteczność Ponvory
- Silne inhibitory wybranych enzymów – mogą zwiększać stężenie leku (konieczna ocena przez lekarza)
- Szczepionki żywe (np. MMR, ospa wietrzna) – należy unikać podczas leczenia i przez pewien czas po jego zakończeniu; skuteczność szczepionek inaktywowanych może być mniejsza
8. Uwagi dla pacjenta
- Badania przed rozpoczęciem: Lekarz może zlecić EKG, badania krwi (wątroba, morfologia/limfocyty), ocenę stanu odporności (np. przeciwciała przeciw VZV), pomiar ciśnienia, a u osób z cukrzycą/ryzykiem chorób oczu – badanie okulistyczne.
- Szczepienia: Jeżeli nie chorowałeś(aś) na ospę wietrzną i nie byłeś(aś) szczepiony(a), lekarz może zalecić szczepienie przed rozpoczęciem terapii oraz odczekanie zaleconego czasu przed startem leczenia. Unikaj szczepionek żywych podczas terapii.
- Ciąża i antykoncepcja: Ponvory może uszkadzać płód. Stosuj skuteczną antykoncepcję w trakcie leczenia i przez pewien czas po jego zakończeniu (zapytaj lekarza, jak długo; często zaleca się co najmniej 1 tydzień po odstawieniu). W razie zajścia w ciążę natychmiast skontaktuj się z lekarzem.
- Karmienie piersią: Nie wiadomo, czy ponesimod przenika do mleka kobiecego; lekarz pomoże rozważyć kontynuację leczenia lub karmienia.
- Ciśnienie krwi i tętno: Lek może nieznacznie zwiększać ciśnienie i zwalniać tętno – regularnie kontroluj parametry zgodnie z zaleceniem.
- Wzrok: Zgłaszaj nowe lub nasilające się zaburzenia widzenia; ryzyko obrzęku plamki jest większe u osób z cukrzycą lub przebyłym zapaleniem błony naczyniowej oka.
- Infekcje: W trakcie leczenia możesz być bardziej podatny(a) na zakażenia. Unikaj kontaktu z osobami z chorobami zakaźnymi, zgłaszaj objawy infekcji.
- Skóra i słońce: Stosuj ochronę przeciwsłoneczną i obserwuj skórę – informuj lekarza o niepokojących zmianach.
- Płuca: Zgłoś duszność lub uporczywy kaszel (lek może wpływać na czynność płuc).
- Wątroba: Przestrzegaj terminów badań kontrolnych. Unikaj nadmiernego spożycia alkoholu.
- Nie odstawiaj nagle: Przerwanie terapii może wiązać się z ryzykiem nasilenia choroby (tzw. „rebound”). Odstawianie wyłącznie pod kontrolą lekarza.
- Prowadzenie pojazdów/obsługa maszyn: Jeśli odczuwasz zawroty głowy lub zmęczenie, wstrzymaj się z prowadzeniem i obsługą maszyn.
- Przechowywanie: Przechowuj w oryginalnym opakowaniu, w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci. Chroń przed wilgocią i wysoką temperaturą.
9. Ostrzeżenie edukacyjne
Informacje zawarte w tym opracowaniu mają charakter edukacyjny, nie są reklamą i nie zastępują porady lekarza ani farmaceuty. Nie stosuj leku Ponvory inaczej niż zalecił lekarz. W przypadku pytań o dawkowanie, interakcje, działania niepożądane lub wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa – skontaktuj się z lekarzem prowadzącym lub farmaceutą. Zawsze czytaj oryginalną ulotkę dołączoną do opakowania.
Słowa kluczowe (SEO): Ponvory, ponesimod, stwardnienie rozsiane, RMS, dawkowanie Ponvory, działania niepożądane Ponvory, interakcje Ponvory, obrzęk plamki, bradykardia, immunomodulacja.