1. Nazwa leku i postać

Zometa – proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do infuzji dożylnej.

Warianty opakowań:

• Zometa proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do infuzji (4 mg) – 1 fiolka proszku + 1 ampułka rozpuszczalnika.

Roztwór przygotowuje i podaje wyłącznie personel medyczny.

2. Substancja czynna

Kwas zoledronowy (bisfosfonian). Działa poprzez hamowanie procesu niszczenia tkanki kostnej, co pomaga w stabilizacji kości i obniżaniu podwyższonego stężenia wapnia we krwi.

3. Wskazania do stosowania

• Hiperkalcemia spowodowana nowotworem (zbyt wysokie stężenie wapnia we krwi w przebiegu choroby nowotworowej).
• Zapobieganie powikłaniom kostnym (np. złamania patologiczne, konieczność radioterapii lub operacji kości, ucisk rdzenia kręgowego) u dorosłych z przerzutami do kości lub w przebiegu szpiczaka plazmocytowego.

O zastosowaniu leku decyduje lekarz na podstawie rozpoznania, stanu ogólnego i wyników badań.

4. Dawkowanie i sposób podawania

Zometa jest podawana wyłącznie dożylnie w formie infuzji (kroplówki), po uprzednim przygotowaniu roztworu przez personel medyczny.

Typowe schematy dawkowania (informacyjne)

• Hiperkalcemia nowotworowa: zazwyczaj pojedyncza dawka 4 mg w infuzji trwającej co najmniej 15 minut. W razie potrzeby dawkę można powtórzyć po co najmniej 7 dniach – zgodnie z decyzją lekarza.
• Zapobieganie powikłaniom kostnym w przerzutach do kości / szpiczaku: zwykle 4 mg co 3–4 tygodnie, w infuzji trwającej co najmniej 15 minut.

Ważne zasady

• Przed podaniem pacjent powinien być odpowiednio nawodniony – o szczegółach decyduje lekarz.
• Lekarz może zalecić suplementację wapnia i witaminy D (chyba że u pacjenta występuje hiperkalcemia).
• Czas trwania i dawki mogą zostać dostosowane do czynności nerek; w ciężkiej niewydolności nerek lek może być przeciwwskazany lub wymagać szczególnej ostrożności.
• Podczas leczenia regularnie kontroluje się kreatyninę, stężenia wapnia, fosforu i magnezu we krwi.

Nie stosuje się samodzielnie. W razie opuszczenia wizyty infuzyjnej skontaktuj się z ośrodkiem prowadzącym leczenie, by ustalić nowy termin.

5. Działania niepożądane

Jak każdy lek, Zometa może powodować działania niepożądane. Nie u każdego one wystąpią.

Częściej obserwowane

• Objawy grypopodobne po infuzji: gorączka, dreszcze, bóle mięśni i stawów, uczucie zmęczenia.
• Ból kości, ból pleców, ból stawów.
• Dolegliwości żołądkowo‑jelitowe: nudności, wymioty, biegunka, zaparcia, bóle brzucha, utrata apetytu.
• Bóle głowy, zawroty głowy.
• Nieprawidłowe wyniki badań – obniżenie stężenia wapnia, fosforu lub magnezu we krwi.
• Reakcje w miejscu wkłucia: ból, zaczerwienienie, obrzęk.

Poważne działania niepożądane – skontaktuj się pilnie z lekarzem

• Ostre reakcje uczuleniowe (rzadko): obrzęk twarzy, gardła, trudności w oddychaniu, pokrzywka, spadek ciśnienia.
• Problemy z nerkami: zmniejszenie ilości moczu, obrzęki, nagły wzrost kreatyniny.
• Utrzymująca się lub ciężka hipokalcemia (niskie stężenie wapnia): skurcze mięśni, mrowienie palców, drętwienie warg, tężyczka, kurcze drgawkowe.
• Martwica kości żuchwy/szczęki (ONJ): ból lub obrzęk jamy ustnej, niezagojone owrzodzenia, wysięk, obluzowanie zębów. Ryzyko rośnie przy zabiegach stomatologicznych i słabej higienie jamy ustnej.
• Zapalenie oka (zapalenie tęczówki, twardówki): ból oka, zaczerwienienie, pogorszenie widzenia, światłowstręt.
• Nietypowe bóle uda lub pachwiny – mogą zwiastować rzadkie, atypowe złamanie kości udowej.

W razie wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów po infuzji poinformuj lekarza.

6. Przeciwwskazania

• Nadwrażliwość na kwas zoledronowy lub inne bisfosfoniany.
• Ciężka niewydolność nerek (zwykle klirens kreatyniny < 30 ml/min) – lekarz ocenia indywidualnie stosunek korzyści do ryzyka.
• Niewyrównana hipokalcemia lub inne poważne zaburzenia gospodarki mineralnej – wymagają wyrównania przed rozpoczęciem leczenia.
• Ciąża i karmienie piersią – leku nie należy stosować.

7. Interakcje z innymi lekami

Poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, także dostępnych bez recepty i suplementach.

• Leki o działaniu nefrotoksycznym (np. niektóre chemioterapeutyki, cyklosporyna, aminoglikozydy, wysokie dawki NLPZ) – zwiększone ryzyko uszkodzenia nerek.
• Aminoglikozydy, kalcymimetyki, kalcytonina – możliwość nadmiernego obniżenia stężenia wapnia.
• Pętlowe leki moczopędne (np. furosemid) – ryzyko hipokalcemii i odwodnienia.
• Inne bisfosfoniany – nie zaleca się jednoczesnego stosowania.
• Leki przeciwangiogenne – może wzrastać ryzyko martwicy kości żuchwy/szczęki.

8. Uwagi dla pacjenta

• Nawodnienie: przed i po infuzji pij odpowiednią ilość płynów, jeśli lekarz nie zaleci inaczej.
• Wapń i witamina D: często zalecana jest suplementacja, aby zapobiec hipokalcemii (chyba że masz hiperkalcemię).
• Kontrola nerek: regularne badania krwi (kreatynina) są standardem podczas terapii.
• Opieka stomatologiczna: przed rozpoczęciem leczenia rozważ przegląd stomatologiczny i wyleczenie ognisk zakażenia; dbaj o higienę jamy ustnej; podczas terapii, jeśli to możliwe, unikaj inwazyjnych zabiegów dentystycznych. Zawsze informuj dentystę, że otrzymujesz bisfosfonian dożylnie.
• Ciąża i karmienie: nie stosować w ciąży ani w okresie laktacji; stosuj skuteczną antykoncepcję w trakcie i przez pewien czas po zakończeniu terapii – ustal to z lekarzem.
• Prowadzenie pojazdów: po infuzji mogą wystąpić zawroty głowy lub zmęczenie; jeśli się pojawią, nie prowadź.
• Zgłaszaj objawy: bóle szczęki, luźne zęby, ból oka, zmniejszenie ilości moczu, skurcze mięśni lub mrowienia – wymagają pilnej konsultacji.

9. Ostrzeżenie edukacyjne

Niniejszy materiał ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarza, farmaceuty ani pełnej ulotki producenta. Nie zmieniaj dawkowania i nie przerywaj leczenia bez konsultacji z personelem medycznym. W razie wątpliwości dotyczących leku Zometa skontaktuj się ze swoim lekarzem prowadzącym.