Chlamydia (Chlamydia trachomatis) to najczęstsza bakteryjna choroba przenoszona drogą płciową na świecie. U wielu osób przebiega skrycie, bez wyraźnych dolegliwości, co sprzyja jej rozprzestrzenianiu. Nieleczona może prowadzić do poważnych powikłań, w tym problemów z płodnością. W tym poradniku wyjaśniamy, jakie są typowe i nietypowe objawy chlamydii u kobiet i mężczyzn, kiedy podejrzewać zakażenie, jak odróżnić je od innych infekcji oraz co zrobić, gdy pojawią się niepokojące symptomy.

Co to jest chlamydia i jak się nią zarażamy?

Chlamydia trachomatis to bakteria wywołująca zakażenia narządów płciowych, dróg moczowych, odbytu, gardła, a rzadziej także oczu. Najczęściej przenosi się podczas:

• seksu pochwowego, analnego lub oralnego bez prezerwatywy/denturowego damka,
• intymnego kontaktu skóra do skóry okolic genitalnych,
• wspólnego używania niezdezynfekowanych gadżetów erotycznych,
• porodu – z matki na dziecko.

Zakażeniu sprzyja młody wiek, nowy lub liczni partnerzy seksualni, nieregularne używanie prezerwatyw oraz przebyte infekcje STI. Chlamydią nie zarazisz się z toalet publicznych, przez codzienne uściski dłoni czy basen.

Okres wylęgania i kiedy pojawiają się objawy

Objawy – jeśli w ogóle się pojawią – zwykle rozwijają się w ciągu 1–3 tygodni od kontaktu z bakterią. U większości kobiet i u wielu mężczyzn zakażenie przebiega bezobjawowo lub daje bardzo dyskretne dolegliwości, które łatwo zlekceważyć. To właśnie „cicha” natura chlamydii sprawia, że tak często przenosi się ona na kolejne osoby.

Objawy chlamydii u kobiet

Chlamydia u kobiet najczęściej obejmuje szyjkę macicy i/lub cewkę moczową. Może także zajmować drogi rodne „wyżej” (zapalenie narządów miednicy mniejszej), odbytnicę czy gardło. Oto najczęstsze symptomy:

Objawy w dolnym odcinku dróg rodnych i moczowych

• Nieprawidłowa wydzielina z pochwy (upławy) – zwykle śluzowo‑ropne, czasem żółtawe; często bez silnego zapachu.
• Plamienia między miesiączkami lub krwawienie po stosunku.
• Piekanie lub szczypanie przy oddawaniu moczu (dysuria), parcie na mocz.
• Ból lub dyskomfort podczas współżycia (dyspareunia).
• Delikatność i łatwe krwawienie szyjki macicy w badaniu (tzw. „krucha” szyjka).

Zapalenie narządów miednicy mniejszej (PID)

Jeśli bakteria przemieści się w górę, może dojść do zapalenia błony śluzowej macicy, jajowodów i jajników. Objawy PID obejmują:

• ból podbrzusza, często stały lub nasilający się przy ruchu i współżyciu,
• gorączkę lub stan podgorączkowy,
• nudności, złe samopoczucie,
• nasilone lub ropne upławy,
• tkliwość szyjki i/lub przydatków w badaniu ginekologicznym.

Nieleczone PID zwiększa ryzyko niepłodności, ciąży ektopowej i przewlekłego bólu miednicy. Wczesne rozpoznanie i leczenie istotnie ogranicza te powikłania.

Chlamydia w odbycie i gardle u kobiet

Zakażenie odbytu może być wynikiem seksu analnego lub autoinokulacji z pochwy. Najczęstsze objawy: ból odbytu, świąd, wydzielina śluzowo‑ropna, uczucie parcia, krwawienie przy wypróżnianiu. Infekcja gardła zwykle przebiega bezobjawowo, czasem daje ból gardła czy lekkie powiększenie węzłów chłonnych szyi.

Chlamydia w ciąży

Zakażenie w ciąży często jest bezobjawowe, ale niesie istotne ryzyka: pęknięcie błon płodowych, poród przedwczesny, zakażenie noworodka (zapalenie spojówek, zapalenie płuc). Z tego względu zaleca się badania przesiewowe u ciężarnych z grup ryzyka i leczenie bezpiecznymi antybiotykami.

Objawy chlamydii u mężczyzn

U mężczyzn chlamydia najczęściej powoduje zapalenie cewki moczowej, a niekiedy także zapalenie najądrza. Objawy mogą być skąpe, zwłaszcza na początku.

Zapalenie cewki moczowej

• Pieczenie lub ból przy oddawaniu moczu.
• Wydzielina z cewki – zwykle śluzowa lub śluzowo‑ropna, czasem bardziej widoczna rano (sklejanie ujścia cewki).
• Swędzenie, podrażnienie, dyskomfort w obrębie cewki.
• Częste parcie na mocz.

Zapalenie najądrza (epididymitis)

• Ból i tkliwość w jednym jądrze lub mosznie, narastające w ciągu kilku dni.
• Obrzęk, uczucie „ciągnięcia” w pachwinie.
• Gorączka lub uczucie rozbicia (nie zawsze).

Nieleczone zapalenie najądrza może rzadko prowadzić do zaburzeń płodności. Wymaga oceny lekarskiej, m.in. by wykluczyć skręt jądra (stan nagły).

Chlamydia w odbycie i gardle u mężczyzn

Zakażenie odbytu objawia się bólem, świądem, wydzieliną, krwią w stolcu lub uczuciem parcia. Infekcja gardła najczęściej przebiega bezobjawowo; ewentualne dolegliwości to ból gardła, chrypka, dyskomfort.

Rzadkie powikłania

• Reaktywne zapalenie stawów (tzw. zespół Reitera) – bóle i obrzęk stawów, zapalenie spojówek, objawy ze strony cewki.
• Zapalenie gruczołu krokowego (rzadziej).

Inne lokalizacje: odbyt, gardło, oko – co może się pojawić?

Odbyt (proctitis)

• Świąd, pieczenie, ból odbytu.
• Wydzielina śluzowo‑ropna, czasem krwawienie.
• Uczucie niepełnego wypróżnienia, parcie.

Gardło (pharyngitis)

• Najczęściej bez objawów.
• Możliwy ból gardła, naloty, powiększenie węzłów chłonnych.

Oko (wtrętowe zapalenie spojówek)

• Łzawienie, ropna wydzielina, zaczerwienienie, uczucie piasku pod powieką.
• Zwykle jednostronnie; wymaga miejscowego i/lub ogólnego leczenia antybiotykiem.

Chlamydia czy coś innego? Jak odróżnić najczęstsze przyczyny podobnych objawów

Wiele infekcji intymnych daje podobne symptomy. Oto wskazówki, które mogą naprowadzić, ale nie zastąpią testów:

• Rzeżączka: częściej gęsta, ropna, obfita wydzielina i bardziej gwałtowny początek; jednak koinfekcja z chlamydią jest częsta.
• Bakteryjne zapalenie pochwy: szarawa wydzielina o rybim zapachu, świąd i pieczenie; nie jest to STI, ale ryzyko wzrasta przy zmianie partnera.
• Grzybica pochwy: gęsta „serowata” wydzielina, silny świąd, pieczenie; zwykle bez krwawień kontaktowych.
• Ropne zapalenie cewki od innych bakterii lub Mycoplasma genitalium: podobne objawy; wymaga specyficznej diagnostyki.
• Opryszczka narządów płciowych: bolesne pęcherzyki/owrzodzenia, objawy ogólne przy pierwotnym zakażeniu.

Bez testu nie da się wiarygodnie odróżnić tych jednostek. Jeśli masz objawy, najlepiej wykonać panel badań pod kątem kilku STI jednocześnie.

Kiedy i jak się przebadać w kierunku chlamydii

Kto powinien rozważyć test?

• Każda osoba z objawami opisanymi wyżej.
• Osoby aktywne seksualnie z nowym lub wieloma partnerami.
• Kobiety poniżej 25. roku życia, a starsze – jeśli mają czynniki ryzyka.
• Osoby w ciąży z grup ryzyka (badanie przesiewowe).
• MSM (mężczyźni mający seks z mężczyznami), zwłaszcza z kontaktami analnymi/oralnymi – badania w miejscach narażenia (cewka, odbyt, gardło).

Jakie testy są najczulsze?

Złotym standardem są testy NAAT (amplifikacji kwasów nukleinowych). Materiał:

• kobiety: samodzielnie pobrany wymaz z pochwy lub wymaz z szyjki, ewentualnie próbka pierwszego strumienia moczu,
• mężczyźni: pierwszy strumień moczu lub wymaz z cewki,
• seks analny/oralny: wymazy z odbytu i/lub gardła.

Kiedy test może wyjść dodatni po ryzykownym kontakcie?

• Pierwsze wiarygodne wyniki: zwykle po 7 dniach od ekspozycji.
• Najwyższa czułość: około 14 dni. Jeśli zrobisz test bardzo wcześnie i jest ujemny, a objawy trwają, powtórz badanie po 1–2 tygodniach.

Kontrola po leczeniu

• Test-of-cure (sprawdzenie wyleczenia) rutynowo nie jest potrzebny, chyba że jesteś w ciąży, objawy się utrzymują lub są wątpliwości co do prawidłowego przyjmowania leków.
• Retest w kierunku ponownej infekcji zaleca się po około 3 miesiącach, bo reinfekcje są częste.

Co dalej przy dodatnim wyniku lub objawach: leczenie, partnerzy, powrót do aktywności

Leczenie chlamydii polega na antybiotykoterapii przepisanej przez lekarza. Najczęściej stosuje się:

• doksycyklinę (np. 100 mg 2× dziennie przez 7 dni) – wysoką skuteczność, także w zakażeniach odbytu,
• alternatywy, gdy doksycyklina nie jest odpowiednia; w ciąży preferowana jest azytromycyna (np. 1 g jednorazowo).

W trakcie leczenia i przez 7 dni po pojedynczej dawce lub do zakończenia 7‑dniowej kuracji należy powstrzymać się od seksu (również oralnego i analnego). Wszyscy partnerzy z ostatnich 60 dni powinni zostać poinformowani i leczeni niezależnie od objawów. W wielu krajach dostępna jest przyspieszona terapia partnerska – lekarz może przekazać receptę lub lek dla partnera.

Pamiętaj też o badaniach w kierunku innych STI (rzeżączka, kiła, HIV), bo koinfekcje nie są rzadkie.

Profilaktyka i zmniejszanie ryzyka zakażenia chlamydią

• Używaj prezerwatyw lub dental dams przy każdym kontakcie genitalnym, analnym i oralnym.
• Testuj się regularnie, adekwatnie do poziomu ryzyka i miejsc narażenia.
• Ogranicz liczbę równoległych partnerów; omawiaj status badań przed rozpoczęciem współżycia.
• Nie współdziel niezdezynfekowanych gadżetów erotycznych; używaj prezerwatyw na akcesoriach.
• Nie zwlekaj z leczeniem i informowaniem partnerów przy podejrzeniu infekcji.

Najczęstsze pytania o objawy chlamydii (FAQ)

Czy chlamydia daje objawy od razu?

Zwykle nie. Objawy – jeśli wystąpią – pojawiają się po 1–3 tygodniach. U wielu osób choroba przebiega bezobjawowo.

Czy mężczyzna może mieć chlamydię bez objawów?

Tak. U sporej grupy mężczyzn zakażenie jest skąpoobjawowe lub bezobjawowe, mimo że mogą zarażać partnerów.

Czy chlamydia powoduje nieprzyjemny zapach?

Może zmieniać charakter wydzieliny, ale silny rybi zapach częściej sugeruje bakteryjne zapalenie pochwy. Potrzebny jest test, bo objawy mogą się nakładać.

Czy chlamydia może dotyczyć gardła?

Tak, po seksie oralnym. Najczęściej przebiega bezobjawowo, rzadziej daje ból gardła. W razie ryzyka warto wykonać wymaz z gardła metodą NAAT.

Czy chlamydia sama przechodzi?

Nie należy na to liczyć. Zakażenie może trwać miesiącami i prowadzić do powikłań, zwłaszcza u kobiet (PID, problemy z płodnością). Leczenie antybiotykiem jest skuteczne i bezpieczne.

Po ilu dniach zrobić test po ryzykownym kontakcie?

Najlepiej po 7–14 dniach. Jeśli objawy występują wcześniej, skonsultuj się z lekarzem – możliwe jest wcześniejsze leczenie i powtórzenie testu.

Czy prezerwatywa w pełni chroni?

Znacząco zmniejsza ryzyko, ale nie eliminuje go całkowicie, zwłaszcza przy kontaktach oralnych lub kontakcie skóry okolic genitalnych.

Czy krwawienie po stosunku u kobiety może oznaczać chlamydię?

Tak, to częsty objaw zapalenia szyjki macicy w przebiegu chlamydii. Wymaga diagnostyki, by wykluczyć inne przyczyny (m.in. polipy, nadżerkę, inne infekcje).

Kiedy szukać pilnej pomocy

• Silny ból podbrzusza, gorączka, wymioty u kobiety – podejrzenie PID.
• Jednostronny nagły ból jądra, obrzęk moszny – pilnie, by wykluczyć skręt jądra.
• Objawy ciąży ektopowej (jednostronny ból brzucha, plamienie/krwawienie, omdlenie) u kobiety w wieku rozrodczym.
• Objawy nasilające się mimo leczenia lub trudności z oddawaniem moczu.

Ten artykuł ma charakter informacyjny i nie zastępuje konsultacji lekarskiej.