Mit 1: „Migrena to zwykły ból głowy.”

Fakty: Migrena to złożone zaburzenie neurobiologiczne obejmujące układ trójdzielno-naczyniowy, modulację bólu w pniu mózgu oraz szlaki neurozapalne. Ból jest tylko jednym z elementów napadu, często poprzedzanym prodromami (wzmożona senność, ziewanie, wahania nastroju, łaknienie) i kończącym się fazą „postdromu” (tzw. kac migrenowy).

Dlaczego to ważne: Skoro to choroba neurologiczna, wymaga strategii leczenia dopasowanej do mechanizmów choroby, nie zaś „standardowej tabletki na ból”.

Mit 2: „Migrena dotyczy tylko kobiet.”

Fakty: Choć kobiety chorują częściej (wpływ hormonów), migrena dotyczy również mężczyzn i dzieci. U mężczyzn bywa częściej niedodiagnozowana, m.in. z powodu stereotypów.

Wniosek: Płeć nie wyklucza migreny. Każdy, kto doświadcza typowych objawów, powinien zgłosić się do lekarza.

Mit 3: „Migrenę zawsze poprzedza aura.”

Fakty: Aura występuje u mniejszości chorych. Większość napadów migreny pojawia się bez aury. Brak aury nie wyklucza rozpoznania migreny.

Uwaga: Objawy aury są przemijające (zwykle 5–60 minut). Jeśli utrzymują się dłużej lub pojawiają się nowe, nieznane wcześniej objawy neurologiczne, potrzebna jest pilna ocena lekarska.

Mit 4: „Migrena to kwestia psychiki i stresu.”

Fakty: Migrena ma biologiczne podłoże, a stres jest tylko jednym z wielu wyzwalaczy. Sugerowanie, że to „wymyślona choroba”, jest krzywdzące i nieskuteczne terapeutycznie.

Co pomaga: Zarządzanie stresem jest wartościowe (sen, relaksacja, terapia poznawczo-behawioralna), ale zwykle wymaga uzupełnienia farmakoterapią lub innymi metodami profilaktyki.

Mit 5: „Migrenę wywołują wyłącznie naczynia krwionośne.”

Fakty: Dawna „naczyniowa teoria” jest uproszczeniem. Obecnie wiemy, że kluczową rolę odgrywają mechanizmy neuronalne i neurozapalenie, m.in. peptyd CGRP. To dlatego nowoczesne terapie celują właśnie w te szlaki.

Mit 6: „Kawa zawsze pomaga na migrenę” (albo: „kofeina jest zawsze szkodliwa”).

Fakty: Kofeina może doraźnie zmniejszyć ból u części osób, zwłaszcza we wczesnej fazie napadu i w połączeniu z lekami przeciwbólowymi. Jednocześnie nadmiar lub odstawienie kofeiny może wywoływać napady. Reakcja jest osobnicza.

Wskazówka: Utrzymuj stałą, umiarkowaną podaż kofeiny lub rozważ jej ograniczenie, jeśli obserwujesz związek z napadami. Dziennik objawów pomoże to ocenić.

Mit 7: „Czekolada, ser i czerwone wino to uniwersalne wyzwalacze migreny.”

Fakty: Nie ma listy pokarmów wywołujących napad u każdego chorego. U części osób czekolada czy wino mogą być wyzwalaczem, ale u innych nie. Co więcej, ochota na słodycze bywa objawem prodromu — wtedy to nie czekolada „wywołuje” atak, lecz pojawia się tuż przed nim.

Praktyka: Indywidualna identyfikacja wyzwalaczy (dziennik, aplikacja) jest skuteczniejsza niż restrykcyjne, uniwersalne diety eliminacyjne.

Mit 8: „Trzeba po prostu wziąć silniejszy lek przeciwbólowy.”

Fakty: Nadużywanie leków doraźnych (np. NLPZ, preparatów z kodeiną) może prowadzić do tzw. bólu głowy z nadużywania leków (MOH), który utrwala problem. W migrenie często skuteczniejsze i bezpieczniejsze jest wczesne zastosowanie leków specyficznych (np. tryptanów), a przy częstych napadach — leczenie profilaktyczne.

Wskazówka: Jeśli doraźne leki potrzebne są częściej niż 2–3 razy w tygodniu, porozmawiaj z lekarzem o zapobieganiu napadom.

Mit 9: „Nic się nie da zrobić — trzeba cierpieć.”

Fakty: W ostatnich latach pojawiły się przełomowe terapie: przeciwciała anty-CGRP, gepanty, toksyna botulinowa (w migrenie przewlekłej), neuromodulacja. W połączeniu z dobrą strategią doraźną i modyfikacją stylu życia można znacząco ograniczyć częstość i nasilenie napadów.

Mit 10: „Migrenę mają tylko dorośli — dzieci po prostu przesadzają.”

Fakty: Dzieci również chorują na migrenę, choć objawy mogą wyglądać inaczej (krótsze napady, obustronny ból, dominujące nudności, światłowstręt). Wczesne rozpoznanie pomaga uniknąć absencji szkolnej i pogorszenia jakości życia.

Mit 11: „Z migreny się wyrasta albo mija po ciąży.”

Fakty: U części osób napady słabną z wiekiem, a w ciąży (zwłaszcza w II–III trymestrze) migrena bywa łagodniejsza. Ale nie jest to reguła. U innych migrena utrzymuje się lub nasila, zwłaszcza w okresach wahań hormonalnych.

Mit 12: „Sport nasila migrenę — lepiej go unikać.”

Fakty: Intensywny wysiłek w trakcie napadu może nasilać ból, ale regularna, umiarkowana aktywność fizyczna między napadami zmniejsza ich częstość i poprawia sen oraz odporność na stres.

Mit 13: „Antykoncepcja hormonalna zawsze szkodzi przy migrenie.”

Fakty: Złożone tabletki antykoncepcyjne mogą zwiększać ryzyko udaru u kobiet z aurą migrenową, zwłaszcza przy dodatkowych czynnikach (palenie, nadciśnienie). U migreny bez aury decyzja jest indywidualna. Istnieją opcje progestagenne i niehormonalne. Wymaga to rozmowy z lekarzem.

Mit 14: „Migrena zawsze wymaga rezonansu magnetycznego.”

Fakty: W typowej migrenie, z prawidłowym badaniem neurologicznym i bez czerwonych flag, obrazowanie zwykle nie jest konieczne. Wykonuje się je przy nietypowym przebiegu, nowych objawach neurologicznych lub podejrzeniu innych przyczyn.

Mit 15: „Migrena uszkadza mózg.”

Fakty: Migrena nie oznacza postępującego „uszkadzania mózgu”. Istnieje niewielkie, ale istotne epidemiologicznie zwiększenie ryzyka udaru niedokrwiennego u osób z aurą oraz możliwe niespecyficzne zmiany w istocie białej w badaniach obrazowych — ich znaczenie kliniczne jest zazwyczaj niewielkie. Kontrola czynników ryzyka i właściwe leczenie są kluczowe.

Mit 16: „Światło i dźwięk to tylko wymówka.”

Fakty: Nadwrażliwość na światło (fotofobia) i dźwięk (fonofobia) to klasyczne objawy migreny, wynikające z neuronalnej nadpobudliwości. Odpowiednie warunki (przyciemnione pomieszczenie, cisza) realnie łagodzą napad.

Mit 17: „Naturalne metody wystarczą” albo „tylko leki działają”.

Fakty: Najlepsze efekty daje podejście łączone: edukacja, higiena snu, aktywność, unikanie indywidualnych wyzwalaczy, techniki relaksacyjne oraz właściwie dobrane leczenie doraźne i profilaktyczne. Skrajności rzadko są skuteczne.

Mit 18: „Migrena to nie powód do zwolnienia — przecież można pracować.”

Fakty: Migrena jest jedną z głównych przyczyn utraty produktywności. Silny napad często uniemożliwia pracę. Edukacja pracodawców i elastyczność (np. możliwość pracy z domu w trakcie postdromu) są elementem wsparcia osób z migreną.